Adobe Illustrator là một ứng dụng thiết kế vector hàng đầu, không chỉ cung cấp các công cụ mạnh mẽ để tạo ra các tác phẩm sáng tạo mà còn giúp bạn hoàn thiện chi tiết từng yếu tố trong thiết kế. Một trong những kỹ năng quan trọng nhất để làm nổi bật hình ảnh là cách tạo viền cho ảnh trong Illustrator. Viền ảnh không chỉ giúp hình ảnh trở nên bắt mắt hơn mà còn tạo ra sự đồng nhất, phong cách riêng cho toàn bộ tác phẩm.
Bài viết này sẽ đưa bạn qua một hướng dẫn chi tiết, từ các bước cơ bản cho đến những kỹ thuật nâng cao, giới thiệu bốn phương pháp hiệu quả giúp bạn tạo viền cho ảnh một cách dễ dàng và chuyên nghiệp. Chắc chắn rằng sau khi nắm vững các phương pháp này, bạn sẽ có thể biến những bức ảnh đơn giản thành các tác phẩm thiết kế ấn tượng và đầy sáng tạo.
Tạo Viền Cho Ảnh Trong Illustrator Bằng Hình Khối Cơ Bản
Đây là phương pháp tiếp cận lý tưởng cho người mới bắt đầu, giúp làm quen với các công cụ nền tảng và tạo viền một cách nhanh chóng:
Bước 1: Nhập Ảnh Vào Tài Liệu (Place Image)
- Khởi động Illustrator và tạo một tài liệu mới (File > New). Chọn kích thước phù hợp với mục đích sử dụng.
- Chèn ảnh vào tài liệu bằng cách chọn File > Place. Tìm đến vị trí ảnh trên máy tính và chọn Place. Có thể điều chỉnh kích thước ảnh bằng cách kéo chuột khi đặt vào.
- Lưu ý: Để nhúng ảnh vào tập tin Illustrator, bỏ chọn tùy chọn Link trong hộp thoại Place. Việc này đảm bảo liên kết không bị mất khi di chuyển tập tin.
Bước 2: Vẽ Hình Khối Bao Quanh Ảnh (Draw a Shape)
- Chọn công cụ hình khối từ thanh công cụ:
- Rectangle Tool (M): Tạo viền hình chữ nhật/vuông.
- Ellipse Tool (L): Tạo viền hình tròn/oval.
- Polygon Tool: Tạo viền đa giác.
- Kéo chuột trên ảnh để vẽ hình khối bao quanh. Đảm bảo kích thước hình khối lớn hơn ảnh một chút để tạo khoảng viền.
- Lưu ý: Giữ phím Shift khi vẽ để tạo hình vuông hoặc hình tròn với tỷ lệ chuẩn. Giữ phím Alt (Option) để vẽ hình từ tâm.
Bước 3: Tùy Chỉnh Viền (Customize Stroke and Fill)
- Chọn hình khối vừa vẽ bằng Selection Tool (V).
- Trong bảng Properties (Window > Properties), điều chỉnh các thuộc tính Fill và Stroke.
- Fill: Màu nền của hình khối. Để chỉ tạo viền, chọn None (biểu tượng ô vuông gạch chéo).
- Stroke: Màu sắc, độ dày và kiểu dáng của đường viền.
- Color: Chọn màu cho viền từ bảng Swatches hoặc sử dụng Color Picker.
- Weight: Nhập giá trị để điều chỉnh độ dày của đường viền (ví dụ: 2pt, 5pt, 10pt).
- Cap: Kiểu đầu mút của đường viền (Butt Cap, Round Cap, Projecting Cap).
- Corner: Kiểu góc của đường viền (Miter Join, Round Join, Bevel Join).
Lưu ý: Thử nghiệm với các giá trị Weight, Cap và Corner để tạo hiệu ứng viền độc đáo.
Bước 4: Tạo Mặt Nạ Cắt (Create Clipping Mask)
- Chọn cả ảnh và hình khối (Ctrl/Cmd + A).
- Nhấp chuột phải vào vùng chọn và chọn Make Clipping Mask. Hoặc, vào Object > Clipping Mask > Make (Ctrl/Cmd + 7).
- Ảnh sẽ được cắt theo hình dạng của hình khối, tạo thành viền ảnh.

Tạo Đường Viền Tùy Biến Với Pen Tool
Công cụ Pen Tool (P) cho phép tạo đường viền tự do, phù hợp với hình ảnh có hình dạng phức tạp:
Bước 1: Nhập Ảnh Vào Tài Liệu (Place Image)
- Khởi động Illustrator và tạo một tài liệu mới (File > New). Chọn kích thước phù hợp với mục đích sử dụng.
- Chèn ảnh vào tài liệu bằng cách chọn File > Place. Tìm đến vị trí ảnh trên máy tính và chọn Place. Có thể điều chỉnh kích thước ảnh bằng cách kéo chuột khi đặt vào.
- Lưu ý: Để nhúng ảnh vào tập tin Illustrator, bỏ chọn tùy chọn Link trong hộp thoại Place. Việc này đảm bảo liên kết không bị mất khi di chuyển tập tin.
Bước 2: Vẽ Đường Dẫn (Draw Path with Pen Tool)
- Chọn Pen Tool (P) từ thanh công cụ.
- Phóng to ảnh để dễ dàng vẽ chính xác.
- Nhấp chuột để tạo các điểm neo (anchor points) xung quanh ảnh.
- Để tạo đường cong, nhấp và kéo chuột khi tạo điểm neo. Điều này tạo ra các “tay cầm” (handles) để điều chỉnh độ cong.
- Tiếp tục tạo các điểm neo và đường cong cho đến khi hoàn thành đường viền bao quanh ảnh.
- Đảm bảo đường viền khép kín bằng cách nhấp vào điểm neo đầu tiên.
- Lưu ý: Sử dụng phím Alt (Option) để điều chỉnh riêng lẻ các tay cầm, tạo đường cong phức tạp hơn. Giữ phím Shift để vẽ các đoạn thẳng theo phương ngang, dọc, hoặc chéo 45 độ.
Bước 3: Tùy Chỉnh Viền (Customize Stroke and Fill)
- Chọn hình khối vừa vẽ bằng Selection Tool (V).
- Trong bảng Properties (Window > Properties), điều chỉnh các thuộc tính Fill và Stroke.
- Fill: Màu nền của hình khối. Để chỉ tạo viền, chọn None (biểu tượng ô vuông gạch chéo).
- Stroke: Màu sắc, độ dày và kiểu dáng của đường viền.
- Color: Chọn màu cho viền từ bảng Swatches hoặc sử dụng Color Picker.
- Weight: Nhập giá trị để điều chỉnh độ dày của đường viền (ví dụ: 2pt, 5pt, 10pt).
- Cap: Kiểu đầu mút của đường viền (Butt Cap, Round Cap, Projecting Cap).
- Corner: Kiểu góc của đường viền (Miter Join, Round Join, Bevel Join).
Lưu ý: Thử nghiệm với các giá trị Weight, Cap và Corner để tạo hiệu ứng viền độc đáo.
Bước 4: Tạo Mặt Nạ Cắt (Create Clipping Mask)
- Chọn cả ảnh và hình khối (Ctrl/Cmd + A).
- Nhấp chuột phải vào vùng chọn và chọn Make Clipping Mask. Hoặc, vào Object > Clipping Mask > Make (Ctrl/Cmd + 7).
- Ảnh sẽ được cắt theo hình dạng của hình khối, tạo thành viền ảnh.

Tạo Hiệu Ứng Viền Độc Đáo Với Stroke
Phương pháp này tạo hiệu ứng viền đặc biệt bằng cách sử dụng chính ảnh làm đường viền:
Bước 1: Nhập Ảnh Vào Tài Liệu (Place Image)
- Khởi động Illustrator và tạo một tài liệu mới (File > New). Chọn kích thước phù hợp với mục đích sử dụng.
- Chèn ảnh vào tài liệu bằng cách chọn File > Place. Tìm đến vị trí ảnh trên máy tính và chọn Place. Có thể điều chỉnh kích thước ảnh bằng cách kéo chuột khi đặt vào.
- Lưu ý: Để nhúng ảnh vào tập tin Illustrator, bỏ chọn tùy chọn Link trong hộp thoại Place. Việc này đảm bảo liên kết không bị mất khi di chuyển tập tin.
Bước 2: Sao Chép và Dán Ảnh (Copy and Paste in Front)
- Chọn ảnh bằng Selection Tool (V).
- Nhấn Ctrl/Cmd + C (Copy) để sao chép ảnh vào clipboard.
- Nhấn Ctrl/Cmd + F (Paste in Front) để dán bản sao lên ngay trên ảnh gốc.
Bước 3: Thiết Lập Thuộc Tính Stroke (Add New Stroke in Appearance Panel)
- Chọn bản sao ảnh vừa dán.
- Mở bảng Appearance (Window > Appearance).
- Nhấp vào biểu tượng Add New Stroke (hình vuông có dấu cộng).
- Trong bảng Appearance, Stroke sẽ hiển thị bên dưới Fill (ảnh gốc).
- Điều chỉnh Weight: Nhập giá trị để điều chỉnh độ dày của viền.
- Điều chỉnh Color: Chọn màu cho viền bằng cách nhấp vào ô màu Stroke.
- Lưu ý: Kéo Stroke xuống dưới Fill trong bảng Appearance để đảm bảo viền không che khuất ảnh gốc.
Bước 4: Tinh Chỉnh Các Tùy Chọn Stroke (Customize Stroke Options)
- Cap: Kiểu đầu mút của đường viền.
- Corner: Kiểu góc của đường viền.
- Align Stroke: Canh chỉnh vị trí của Stroke (Inside, Center, Outside). Thử nghiệm với các tùy chọn này để tạo hiệu ứng khác nhau.
- Lưu ý: Sử dụng Effect > Path > Offset Path để tạo Stroke có khoảng cách đều nhau so với ảnh gốc.

Tạo Đường Viền Cắt (Contour Cut)
Kỹ thuật này tạo đường viền để máy cắt có thể cắt chính xác theo hình dạng ảnh, thường được sử dụng trong in ấn nhãn dán, decal:
Bước 1: Nhập Ảnh Vào Tài Liệu (Place Image)
- Khởi động Illustrator và tạo một tài liệu mới (File > New). Chọn kích thước phù hợp với mục đích sử dụng.
- Chèn ảnh vào tài liệu bằng cách chọn File > Place. Tìm đến vị trí ảnh trên máy tính và chọn Place. Có thể điều chỉnh kích thước ảnh bằng cách kéo chuột khi đặt vào.
- Lưu ý: Để nhúng ảnh vào tập tin Illustrator, bỏ chọn tùy chọn Link trong hộp thoại Place. Việc này đảm bảo liên kết không bị mất khi di chuyển tập tin.
Bước 2: Tạo Lớp Mới (Create New Layer)
- Mở bảng Layers (Window > Layers).
- Nhấp vào biểu tượng Create New Layer (hình tờ giấy có dấu cộng) để tạo lớp mới.
- Đặt tên cho lớp này một cách rõ ràng (ví dụ: ContourCut).
- Quan trọng: Vẽ đường viền cắt trên lớp ContourCut.
Bước 3: Vẽ Đường Dẫn Cắt (Draw Contour with Pen Tool)
- Chọn Pen Tool (P).
- Trên lớp ContourCut, vẽ đường viền bao quanh ảnh. Vẽ cẩn thận và chính xác, vì đây là đường máy cắt sẽ đi theo.
- Lưu ý: Phóng lớn hình ảnh để vẽ đường viền sát với hình dạng ảnh. Sử dụng Direct Selection Tool (A) để điều chỉnh các điểm neo và tay cầm sau khi vẽ.
Bước 4: Thiết Lập Màu Spot (Set Spot Color)
- Chọn đường viền vừa vẽ.
- Mở bảng Swatches (Window > Swatches).
- Tạo Spot Color mới:
- Nhấp vào biểu tượng New Swatch.
- Đặt tên cho Spot Color (ví dụ: CutContour). Tên này quan trọng và thường được quy định bởi nhà in (ví dụ: CutContour, KissCut, Dieline).
- Chọn Color Type là Spot Color.
- Chọn Color Mode là CMYK. Giá trị CMYK thường được quy định bởi nhà in (thường là 100% Magenta, tức C=0, M=100, Y=0, K=0).
- Nhấp OK.
- Gán Spot Color vừa tạo cho Stroke của đường viền.
- Đảm bảo Fill của đường viền là None.
- Quan trọng: Việc sử dụng Spot Color là bắt buộc để máy cắt nhận diện đường viền.
Bước 5: Thiết Lập Overprint (Set Overprint Stroke)
- Chọn đường viền.
- Mở bảng Attributes (Window > Attributes). Nếu không thấy, vào Window > Attributes.
- Đánh dấu chọn Overprint Stroke.
- Quan trọng: Thiết lập Overprint Stroke giúp đảm bảo đường viền cắt luôn được in, ngay cả khi có các đối tượng khác nằm trên nó.
Bước 6: Lưu Tập Tin (Save as PDF/X-1a)
- Chọn File > Save As.
- Chọn định dạng PDF/X-1a (hoặc định dạng theo yêu cầu của nhà in).
- Quan trọng: Liên hệ với nhà in để biết yêu cầu cụ thể về tên Spot Color, giá trị CMYK, định dạng tập tin và các thiết lập khác.

Xem thêm: Illustrator là gì? Lộ trình tự học Illustrator từ căn bản đến nâng cao
Kết luận
Hướng dẫn này cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để tạo viền cho ảnh trong Illustrator một cách chuyên nghiệp. Luyện tập thường xuyên và không ngừng khám phá sẽ giúp bạn nâng cao trình độ thiết kế.